Tarım ve Orman Bakanlığı, sahte içki üretimine bağlı can kayıplarının önüne geçilmesi hedefiyle etil alkolün, üretimden dağıtıma kadar elektronik ortamda izlenmesi için ‘Etil Alkol Takip Projesi’ başlattı. Proje kapsamında şu ana kadar 6 üretim tesisi sisteme entegre edilerek, tesislerin üretim çizgilerine akış ölçer (debimetre) aygıtları yerleştirildi. Alkol ticaretinde eser hareketinin arz zincirinin son noktasına kadar izlenip, etil alkolün yasa dışı ticarette kullanılmasını önleyecek sisteme, yıl sonuna kadar etil alkol üretimi yapan 15 firmanın tamamı dahil edilecek.
Son yıllarda gündeme gelen düzmece içki üretimi ve buna bağlı can kayıplarının önüne geçilmesi, ayrıyeten vergi geliri kayıplarının engellenmesi gayesiyle etil alkol arzının kayıt altına alınması ve takibine yönelik önlemler geliştirildi. Bu kapsamda, ‘4733 sayılı Kanun’ ile ‘Etil Alkol ve Metanolün Üretimi ile İç ve Dış Ticaretine Ait Yordam ve Temeller Hakkında Yönetmelik’te yapılan değişikliklerle; etil alkolün internet satışı yasaklanırken, eserin gayesi dışında satışına idari para cezası uygulanması ile karşıtlığa bahis eserlerin mülkiyetinin kamuya geçirilmesi temeli getirildi. Ayrıyeten tıbbi kullanım hedefli etil alkolün ecza depoları eliyle lakin eczaneler ve hastane üzere sıhhat kuruluşlarına ve 5 litre hacimli mat siyah plastik kaplar içinde ambalajlanmış olarak satışı öngörüldü. Yeniden tıbbi kullanım hedefli etil alkolün arz zinciri içinde izlenebilirliğini sağlamak emeliyle ambalajlarına karekod uygulanması temeli ve ilgili kuruluşlara eser izlenebilirliğini sağlama yükümlülüğü getirildi.
Tarım ve Orman Bakanlığı, Tütün ve Alkol Dairesi Başkanlığı, yılbaşında dolanımı artan düzmece içkiye bağlı ölümlerin önüne geçmek için yeni bir proje geliştirdi. Buna nazaran etil alkol, ‘Etil Alkol Takip Projesi’ ile üretimden dağıtıma kadar elektronik ortamda izlenip, kayıt altına alınmaya başlandı. Projenin birinci etabında etil alkol üretim tesisindeki üretim sınırlarına akış ölçer (debimetre) aygıtları yerleştirildi. Böylelikle hammadde giriş, orta eser ve kesin eser çıkışı ölçüleri elektronik ortamda anlık olarak izlenip, elde edilen datalar yeniden elektronik ortamda bakanlık bilgi merkezine gönderilerek kayıt altına alınma başladı. Birinci basamakta sisteme 6 etil alkol üretim tesisi entegre edildi. Alkol ticaretinde eser hareketinin arz zincirinin son noktasına kadar izlenip, etil alkolün yasa dışı ticarette kullanılmasını önleyecek sisteme, yıl sonuna kadar etil alkol üretimi yapan 15 firmanın tamamı dahil edilecek. Proje ile elde edilen üretim ve ithalat bilgileri işlenip, alkol ticaretinin bakanlık tarafından sağlanacak elektronik platforma taşınması sağlanmış olacak.
“En büyük sorumluluk vatandaşta”
TESK Genel Başkanı Bendevi Palandöken, projenin yararlı olacağını düşündüklerini söyledi. Etil alkolün insanları mevte götüren, gözü dönmüş, hırs bürümüş, bu işten para kazanan kesim için değerli bir gelir kaynağı olduğunu vurgulayan Palandöken, “Bunları kolay kolay temin etmeleri, bu bölümde bu faaliyeti gösteren korsan satıcılara değerli bir gelir kaynağı. Daha önce onlarca insanımız konutta bu alkolü yapmak isterken zehirlenme, uzuvlarını kaybetme, göz bozukluğu, gözünü kaybetme ve sakat kalma üzere olaylarla karşılaştı. Bakanlık, verildiği noktadan son kullanım alanına kadar eseri koordine edecek. Tahminen bu biraz caydırıcı olacak. Alkolün nasıl işleneceğine dair formüller var. Münasebetiyle artık vatandaş da konutta kimyager olmuş üzere, ‘herkes yapıyor, biz de yaparız’ diyorlar. Münasebetiyle bu aslında hem vatandaş açısından hem devletin geliri açısından hem de insan sıhhatine ziyanı açısından değerli bir fayda. Bunun için alınan önlemler olağan ki caydırıcılık olacak. Fakat en fazla sorumluluk tekrar vatandaşta olacak” dedi.
“Kolay ulaşımın önü kesilmiş olacak”
Palandöken, internet üzerinden etil alkole ulaşımın kolaylaştığını kaydederek, “Şimdi artık internet üzerinden de etil, metil alkole ulaşmak kolaylaştı. Birebir halde bunun ticaretini de yapanları cezalandırmalı ki bu işte başarılı olsun. Devletin attığı bu adım tahminen denetim altına alacak muhakkak kısmı; lakin her vakit olduğu üzere bunlar yeniden öbür bir formülle bunu bulmaya çaba edecekler. Bunların kolay ulaşımının önü biraz kesilmiş olacak. Alınan alkolün hangi hedefli olduğu, incelenmek sureti ile; lakin asıl olan vatandaşın hassas olup çabucak ihbar etmesi. Üretim noktasından rafa gelinceye kadarki süreç denetlenebilir; fakat ondan sonraki evre vatandaşa ve onu kullanan beşere kalıyor. En azından caydırıcı olacak, denetlenecek, yüksek oranlı ceza ile verilecek baskı kestirim ediyorum ki bunu halledecek” diye konuştu.
Yılbaşı uyarısı
Palandöken, yılbaşı öncesi de ihtarlarda bulunarak, “Vatandaşlarımızın bu yılbaşı satış ruhsatı olmayan, ikramlık eşyaların ortalarına serpiştirilmiş olsa bile alkollü içecekleri almamalarını tavsiye diyorum. Tanıdığı resmi bayi olan işletmelere gidecekler. Hem yeni yılı hüsran halinde yaşamayacaklar, biraz daha fazla parayı verip sıhhatlerini kendileri denetim edecek. Semtindeki tanıdığı satan yerlerden bunu temin etmeleri bu kaygıları ortadan kaldıracak” sözlerini kullandı. (DHA)